-
1 олы
прил.1)а) большо́йолы урамга чыгу — вы́йти на большу́ю у́лицу
олы йортка ни кирәк - кече йортка шул кирәк — (погов.) то, что ну́жно большо́му до́му, необходи́мо и ма́ленькому до́му
олы телдән үтмәде, кече телгә җитмәде — (погов.) по уса́м текло́, а в рот не попа́ло (букв. по большо́му языку́ не прошло́, до ма́ленького языка́ не дошло́)
б) большо́й, огро́мный, кру́пный (успех, талант и т. п.)олы җиңү — кру́пная побе́да; огро́мное достиже́ние
олы бәхет — большо́е сча́стье
в) высо́кий, большо́й ( авторитет)олы дәрәҗәгә ирешү — доби́ться высо́кого положе́ния
олы хөрмәт күрсәтү — ока́зывать большу́ю (высо́кую) честь
олы ышаныч — высо́кое дове́рие
г) вели́кий, большо́йолы мәмләкәтләр — вели́кие держа́вы
олы акыл ияләре — вели́кие мысли́тели
олы шатлык — больша́я ра́дость
2) ста́рший ( по возрасту)олы ага - икенче ата — (погов.) ста́рший брат как второ́й оте́ц
олы кыз — ста́ршая дочь; бо́льшенькая
олы малай — ста́рший сын; бо́льшенький
олы хатын — уст. ста́ршая (пе́рвая) жена́
олы улы сугышта — ста́рший сын на фро́нте
ул миннән олы — он ста́рше меня́
3)а) ста́рший; взро́слый; пожило́йолы кешеләр — взро́слые (пожилы́е) лю́ди; лю́ди прекло́нного во́зраста
олы буын язучылар — писа́тели ста́ршего поколе́ния
б) мн.; в знач. сущ. олылар ста́ршие, пожилы́е, взро́слыеолылар сүзенә колак салу — прислу́шиваться к слова́м ста́рших (взро́слых)
олылар белән олыларча сөйләшү — разгова́ривать со ста́ршими с почте́нием
в) в знач. сущ.; в притяж. ф. олысыразг. больша́к, большу́хаөлкән улы - йортның олысы — ста́рший сын - больша́к до́ма
4) почте́нный, досто́йный уваже́ния; почётный; благоро́дныйул безнең өчен бик олы кеше — для нас он весьма́ почте́нный челове́к
икмәктән олы аш юк — (погов.) нет почётнее пи́щи, чем хлеб; хлеб всему́ голова́
•- олы аналык чоры
- олы ата
- олы атай
- олы аталык чоры
- олы итү
- олыны олы итү
- олы юл
- олы як
- олы яшьтә••олы авыз — болту́н
олы бавырлы — см. олы җанлы
олы башы(гыз) белән — намёк на соли́дный во́зраст и на жи́зненный о́пыт ( при упрёке за необдуманный поступок)
олы иман — чи́стая со́весть; и́скренняя ве́ра
олы йомыш — больша́я нужда́ ( о естественном отправлении)
олы йөрәкле — великоду́шный
олы җан иясе — челове́к большо́й души́
олы җанлык — великоду́шие, челове́чность
олы кылану — ва́жничать
олы сабый — юро́дивый
олы сөйләү (сөйләшү) — говори́ть (разгова́ривать) свысока́
олы сүз — ну́жное (поле́зное) сло́во
олы сүздә оят юк — (погов.) пра́вды не́чего стыди́ться
олы юлга чыгу — вы́йти на большу́ю доро́гу (встать на пра́вильный путь)
олыга җибәрү — см. зурга җибәрү
олыга китү — см. зурга китү
олыга сан булу — повзросле́ть; станови́ться/стать взро́слым
- олы җанлыолыдан кубу — см. зурдан кубу
- олы күтәрү
См. также в других словарях:
җиңгәй — 1. Аганың хатынын атау яки аңа эндәшү сүзе 2. сөйл. Үзеңнән олы хатын кызга эндәшү сүзе (әгәр ул чыбык очы гына булса да ир туганның хатыны булса, яки бөтенләй таныш булмаган чит хатын булса) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җиңги — 1. Аганың хатынын атау яки аңа эндәшү сүзе 2. сөйл. Үзеңнән олы хатын кызга эндәшү сүзе (әгәр ул чыбык очы гына булса да ир туганның хатыны булса, яки бөтенләй таныш булмаган чит хатын булса) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
анакай — Олы яшьтәге хатын кызга эндәшү сүзе (христианнарда). АНАЛЫ БАЛАЛЫ (АНАЛЫ КЫЗЛЫ) (АНАЛЫ УЛЛЫ) – рәв. Ана белән бала бергәләп … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
палантин — Хатын кызлар өчен мехтан яки хәтфәдән тегелгән ябынча яки олы һәм киң шарф … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
абыстай — 1. Мулла, мәзин яки бай хатыны. 2. Дини мәктәпләрдә сабак, дәрес бирүче хатын, күбесенчә мулла, мәзин хатыны 3. сөйл. Гомумән таныш булмаган хатын кыз. Өлкәнрәк хатын кызга эндәшү сүзе туктагыз әле, абыстайлар. Олы яшьтәге хатын кызны зурлау… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
апа — 1. Үзеңнән олырак яшьтәге кыз туган 2. Яшь ягыннан үзеңнән олырак хатын кыз исеменә кушып әйтелә. Яшь ягыннан олырак хатын кызның профессиясенә кушып әйтелә укытучы апа. Балаларның хатын кыз укытучыга эндәщү сүзе. Гомумән олы яшьтәге хатын кызга… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
карчык — 1. Олыгайган, картайган хатын кыз. Олы яшьтәге ир кешенең хатыны тур. 2. Олы яшьтәге ирләрнең үз хатыннарына эндәшү һәм аларны атау сүзе … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кортка — 1. Олыгайган, картайган хатын кыз. Олы яшьтәге ир кешенең хатыны тур. 2. Олы яшьтәге ирләрнең үз хатыннарына эндәшү һәм аларны атау сүзе … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
яшь — I. с. 1. Балигъ булмаган, өлгермәгән; бала яшендәге. Урта яки олы яшькә җитмәгән. Балаларны ата анасыннан аерып күрсәткәндә фамилия алдыннан әйтелә 2. Тәҗрибәсез 3. Яңа гына, күптән түгел үсеп чыккан; җитлекмәгән (үсемлек тур.). Яңа оештырылган,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
